In de productiewereld van nu is de druk om veiliger, duurzamer en efficiënter te produceren groot. Om deze uitdagingen aan te kunnen, wordt er veelal ingezet op procesverbetering. Iets waar de Lean Six Sigma methode een goed fundament voor is. In deze blog leggen we uit hoe de Lean Six Sigma methode in de praktijk werkt en waarom de methode zo waardevol is. Maar we beginnen bij de startvraag: Wat is Lean Six Sigma?
Wat is Lean Six Sigma?
Allereerst is het goed om te beseffen dat de Lean Six Sigma methode bestaat uit twee opzichzelfstaande methodieken: Lean en Six Sigma. Lean is gericht op het elimineren van verspillingen en het creëren van flow, terwijl Six Sigma zich richt op het verminderen van afwijkingen van de standaard en het verhogen van de kwaliteit. Waar het bij Lean draait om snelheid, eenvoud en waarde voor de klant, zorgt Six Sigma voor diepgang, datagedreven besluitvorming en structurele probleemoplossing. Een goed team dus! Door Lean Six Sigma toe te passen werk je namelijk aan het beste van beide werelden: Waarde creëren voor de klant, verspilling elimineren, variatie verminderen en continu verbeteren op basis van feiten en data.
Waarom is Lean Six Sigma belangrijk voor fabrieken?
Fabrieken worden dagelijks geconfronteerd met de complexiteit van machines, mensen, procedures, materiaalstromen, veiligheidsnormen en kwaliteitsstandaarden. Alles moet op elkaar worden afgestemd en als er één schakel niet optimaal functioneert, ontstaan er meteen problemen. Denk aan stilstanden, kwaliteitsafwijkingen, veiligheidsrisico’s en onnodige kosten. Lean Six Sigma biedt fabrieken een gestructureerde manier om die problemen te voorkomen of op te lossen. Het toepassen van Lean Six Sigma toont dus niet alleen waarde in de resultaten van de KPI’s, maar zorgt ook voor een cultuur waarin verbeteringen onderdeel worden van het dagelijkse, veilig uitgevoerde werk.
De 5 principes van Lean Six Sigma praktisch toegepast
Om Lean Six Sigma goed te begrijpen, is het belangrijk dat het onderscheid tussen de vijf kernprincipes duidelijk is. Deze kernprincipes, of Lean Six Sigma tools, lichten we daarom stuk voor stuk toe.
Waarde definiëren vanuit de klant
De methodiek begint met het herkennen van waarde voor de klant. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat producten geen fouten bevatten, op tijd geleverd worden, een consistente kwaliteit hebben en qua prijs kunnen opboksen tegen de concurrentie. Als je in kaart hebt gebracht wat er daadwerkelijk waarde toevoegt voor de klant, kan ook worden vastgesteld welke activiteiten dit dus níet doen. De activiteiten die geen waarde toevoegen, zijn vervolgens het uitgangspunt voor het doorvoeren van verbeteringen.
Identificeer en elimineer verspillingen
Lean onderscheidt acht vormen van verspilling, waaronder overproductie, wachttijd, transport, defecten en onnodige beweging. Op de werkvloer zijn deze verspillingen vaak herkenbaar. Een operator is bijvoorbeeld lang op zoek naar het juiste gereedschap, een machine valt plots stil omdat er materiaal ontbreekt of een productielijn produceert meer dan er is aangevraagd. Door verspillingen zichtbaar te maken (met behulp van digitale werkplektools) kunnen teams gericht verbeteren.
Creëer een gestroomlijnde flow
Een goede flow houdt in dat producten of processen op een soepele manier, zonder onderbrekingen, doorlopen. Het bewijs dat er een goede flow bestaat, is terug te zien in korte doorlooptijden, een overzichtelijke lijnindeling en goed op elkaar afgestemde processtappen. Met een gestroomlijnde flow profiteer je van minder wachttijd, minder voorraad, minder foutkansen en een betere voorspelbaarheid.
Werk met pull in plaats van push
Volgens de traditionele productie wordt er vaak gewerkt volgens het push principe. Hierbij wordt er geproduceerd omdat het simpelweg gepland is. Lean daarentegen, werkt met het pull principe. Dit betekent dat er alleen wordt geproduceerd als de klant hierom vraagt. Dit voorkomt overproductie en zorgt ervoor dat processen beter zijn afgestemd op de behoefte vanuit de klant. De pull systemen zie je onder andere terug in digitale dashboards die aan operators laten zien wat er wanneer nodig is en in de voorraadsignalering.
Streef naar perfectie door continue verbetering
Lean draait om Kaizen: Elke dag een beetje beter. Geen grote, eenmalige projecten, maar structurele, kleine verbeterstappen die samen een groot verschil maken. De Lean Six Sigma tools sluiten dan ook perfect aan bij kwaliteitssoftware en het proces van continue verbetering. Wel vraagt dit om een cultuur waarin de medewerkers ook verbetermogelijkheden aankaarten en waar data helpt om verbeteringen blijvend te maken.
De 6 kernpunten van Six Sigma stap voor stap
Six Sigma werkt volgens de DMAIC cyclus. Deze bevat vijf stappen: Define, Measure, Analyse, Improve en Control – en wordt dus aangevuld met een zesde stap: Standardize. Met deze systematische aanpak zorg je ervoor dat problemen goed worden opgelost en dus niet opnieuw terugkomen. We omschrijven nog even kort de werking van de zes stappen van Six Sigma.
Definiëren van het probleem en de scope
In de eerste stap wordt het probleem helder omschreven. Deze stap voorkomt dat teams aan symptoombestrijding doen of te breed starten. Vragen die hierbij kunnen helpen, zijn:
- Wat gaat er mis?
- Wat is de impact?
- Wie zijn er betrokken bij het probleem?
- Wat is het startpunt en wat is het eindpunt van het proces?
Meten van huidige prestaties
Wat je niet meet, kun je niet verbeteren. Daarom wordt in deze stap relevante data verzameld, zoals storingsuren, doorlooptijden of veiligheidsincidenten. Het doel hiervan is een objectief beeld te krijgen van de huidige situatie.
Analyseren van oorzaken
Met behulp van Lean Six Sigma tools wordt er bewijs verzameld. Denk aan visgraatdiagrammen, 5 X Waarom of Root Cause Analysis. Op deze manier wordt voorkomen dat fabrieken investeren in verbeteringen die níet het echte probleem oplossen.
Verbeteren met gerichte oplossingen
Op basis van de analyses worden verbetermaatregelen ontwikkeld en getest. Dit kunnen procesaanpassingen zijn, maar ook visuele hulpmiddelen, training, preventief onderhoud of automatisering. Het belangrijkste is dat de oplossingen gericht zijn op de oorzaak en niet op het symptoom.
Controleren en borgen van resultaten
Nadat een verbetering is doorgevoerd, moet deze ook stabiel blijven. In deze Six Sigma stap worden daarom controles ingezet. Deze controles kunnen verschillende vormen aannemen, waaronder die van KPI monitoring, audits en digitale checklists. Controles dienen op meerdere momenten in het verbetertraject te worden uitgevoerd.
Standaardiseren voor duurzaam succes
De extra, zesde stap is er één die vaak vergeten wordt. Hier draait het allemaal om het opnemen van de verbeteringen in de dagelijkse routines. Dit noemen we ook wel standaardisatie. Op deze manier blijft het resultaat behouden – ook als teams veranderen. Neem in deze laatste stap standaardisatie mee in bijvoorbeeld werkinstructies, procedures, trainingen en visuele ondersteuning.
Lean Six Sigma belts: Rollen en verantwoordelijkheden
Binnen de methodiek wordt er gewerkt met verschillende Lean Six Sigma Belts. Iedere variant van deze Lean Six Sigma Belts staat voor een eigen niveau en rol in verbeterprojecten. Door deze structuur te handhaven, ontstaat er een duidelijke verdeling van taken, verantwoordelijkheden en expertise binnen de fabriek. De volgende Lean Six Sigma Belts kunnen verdeeld worden:
- White Belt – Basiskennis, ondersteunt verbeterteams.
- Yellow Belt – Voert kleine verbeteringen uit, werkt mee in projecten.
- Green Belt – Leidt kleinere verbeteringstrajecten zelfstandig.
- Black Belt – Expert die grote projecten en analyses uitvoert, coacht anderen.
- Master Black Belt – Strategisch niveau, stuurt op cultuur, training en programma’s.
Lean Six Sigma en het EZ-GO platform
Lean Six Sigma werkt het beste wanneer processen duidelijk, meetbaar en zichtbaar zijn voor iedereen. Dit is waar EZ-GO bij helpt. Ons EZ-GO platform sluit perfect aan bij de Lean Six Sigma filosofie, doordat het processen makkelijker maakt, variatie vermindert en medewerkers ondersteunt met duidelijke en visuele informatie. Dit gebeurt in de vorm van:
- Digitale standaard instructies
- Audits en checklists
- Mogelijkheid tot melden van afwijkingen
- Visuele dashboards
Een Lean Six Sigma voorbeeld binnen het EZ-GO platform ervaren voor jouw fabriek? Vraag dan een gratis demo aan en ervaar zelf hoe de digitale ondersteuning het verschil kan maken.